Joomla! – CMS z przyszłością

Rynek CMS zdominowany jest przez WordPress, w oparciu o który działa już 30% stron w internecie. Drugie miejsce w rankingu popularności zajmuje Joomla. Jaka jest przyszłość Joomla i co ją wyróżnia spośród dostępnych CMSów – o tym rozmawiałam z Andrzejem Bolewskim, doświadczonym webmasterem i zaangażowanym współtwórcą wydarzeń skupiających fanów Joomla..

Czym jest CMS?

CMS, czyli Content Management Systems to systemy zarządzania treścią, które umożliwiają zbudowanie różnych rodzajów stron –  wizytówkowej, informacyjnej, firmowej, bloga, a także sklepu internetowego, czy też dużego portalu. CMS daje solidny fundament, dzięki któremu nie musimy posiadać wiedzy dotyczącej kodowania PHP, CSS i HTML, lecz wiedza ta często jest w kreowaniu stron przydatna.

Po instalacji CMS użytkownik od razu otrzymuje gotowy panel administracyjny, za pomocą którego w intuicyjny sposób będzie mógł zarządzać wyglądem i treścią strony WWW. Prostota obsługi CMS umożliwia korzystanie z tego rozwiązania nawet początkującym twórcom.

Najpopularniejsze systemy CMS to WordPress, Joomla i Drupal. Co je różni? Przede wszystkim dostępne funkcjonalności, tempo rozwoju i aktualizacji, a także stopień trudności w zarządzaniu z poziomu panelu administracyjnego.

W marcu 2018 roku marka W3techs opublikowała wyniki badań, które obrazują procentowy udział systemów CMS w rynku. Twórcy przeanalizowali 10 milionów najpopularniejszych stron WWW i okazało się, że aż 30% z nich działało w oparciu o WordPress. Na drugim miejscu znajdowała się CMS Joomla 3,1 %, na trzecim Drupal 2,2%.

Mimo, iż zazwyczaj na blogu poruszamy kwestie związane z WordPressem, dziś mam przyjemność rozmawiać z webmasterem, założycielem firmy Solmedia.pl i sympatykiem systemu Joomla – Andrzejem Bolewskim.

Joomla! – CMS z przyszłością

Kiedy zaczęła się z Pańska przygoda z Joomlą?

Było to trochę przypadkowe. W latach 2004-2005 byłem na Erasmusie z Hiszpanii. Przed moim wyjazdem w Polsce ludzie łączyli się z internetem przez modem, czyli wszystko działało bardzo powoli i było drogie. Robiłem już wcześniej proste strony w HTML i PHP, ale przez wolny internet nauka nie była łatwa. W Hiszpanii mieliśmy na uczelni szybki internet i uczyłem się w wolnym czasie HTMLa, CSS, PHP, SQL. Rozgryzałem też dość popularny wówczas CMS Xoops.

Kiedy wróciłem, zacząłem pomagać jednej organizacji pozarządowej. Mieli już szybki internet (Neostradę), a ich strona działała na Mambo (poprzedniku Joomli – Joomla 1.0 powstała w sierpniu 2005 na bazie Mambo). Miałem zastąpić osobę opiekującą się stroną i tak zaczęła się ta „przygoda”. Mambo wydawało się przyjaźniejsze od Xoopsa, było do niego sporo jak na tamte czasy darmowych szablonów do pobrania. Kolejne strony robiłem już w Mambo.

W ramach ciekawostek mogę dodać, że na piątym roku studiów z informatyki ekonomicznej uczestniczyłem w ćwiczeniach z narzędzi informatycznych przez jeden semestr. W jednym tygodniu tematem zajęć była Joomla, co utwierdziło mnie w przekonaniu, że system ten zyskuje popularność.

Co wyróżnia Joomlę spośród dostępnych CMSów i dlaczego warto zdecydować się właśnie na nią?

Znam głównie Joomlę i WordPressa. Kilka kwestii już poruszyłem. Co Joomla ma na starcie, czego nie ma WordPress? Wielojęzyczność, wyszukiwanie na stronie, dużo więcej opcji w menu (np. wyłączenie czasowej jakiejś zakładki), wysyłka maili ze strony przez SMTP, moduł ścieżki powrotu, możliwość zarządzania uprawnieniami użytkowników do każdego rodzaju treści (ACL), dodatkowe pola (custom fields) dla treści. Joomlę dużo łatwiej też przenieść na inny adres czy serwer, nie trzeba zmieniać ścieżek bezwzględnych wpisanych na sztywno w bazie danych. Nie twierdzę, że Joomla jest lepsza niż WordPress, ale są to różne systemy. Jedną z zalet WordPressa jest np. wbudowana opcja dodawania galerii czy łatwiejsze pisanie dodatków. Są ludzie, którzy porzucają Joomlę dla WordPressa, a są tacy, którzy migrują odwrotnie. Wszystko to kwestia preferencji osobistych, doświadczenia.

Ponieważ od 2 lat piszę szablony stron samodzielnie od zera, muszę powiedzieć, że napisanie szablonu pod Joomlę jest dużo prostsze, przynajmniej dla mnie, niż motywu WordPressa. W Joomli muszę dodać plik XML, plik index.php, plik style.css, ew. custom.js. Mam jeden globalny index.php, który zawiera praktycznie cały główny kod, a sam plik często ma u mnie mniej niż 100 linijek.

W WordPressie trzeba za każdym razem dopisać functions.php, w którym używa się wielu linijek kodu by zakodować proste i dość niezbędne funkcje, choćby zaczytanie poprawne stylów i skryptów do headera czy obsługę miniaturek. Dodatkowo plików PHP jest więcej, do wczytania różnych widoków strony.

Właściciele małych firm, blogerzy lub osoby chcące zaprezentować swoje portfolio, często nie posiadają dużych budżetów na strony WWW i nie zlecają ich budowy webmasterom. Początkujący twórcy najczęściej poszukują systemu prostego w obsłudze, bezpłatnego i dającego duże możliwości edycji wyglądu i treści na stronie. Czy Joomla to CMS przyjazny dla początkujących? Jaką wiedzę trzeba posiadać, by móc rozpocząć przygodę z Joomlą?

Proces instalacji Joomli wcale nie jest trudniejszy od podobnych CMSów. Joomla też bardzo mocno pracuje nad drobnymi usprawnieniami UX Design, tak aby każdy umiał ją zainstalować. Na pierwszym poznańskim spotkaniu użytkowników Joomli mieliśmy wykład: „Instalacja Joomla – dziecinnie prosta” prowadzona przez 11-letniego Mateusza, który przeszedł szybko proces instalacji na oczach użytkowników.

Joomla jest często porównywana z WordPressem. Moim zdaniem WordPress ma mniej funkcji i opcji na starcie, dlatego nowym użytkownikom wydaje się łatwiejszy np. od Joomli. Problem zaczyna się, kiedy pewnych opcji zaczyna im brakować i muszą instalować dodatki, które w Joomli są już wbudowane i dobrze opisane.

Na naszych poznańskich spotkaniach o Joomli jest obecny zawsze p. Marek, emeryt chodzący o lasce, kiedyś nauczyciel angielskiego. Kilka lat temu założył samodzielnie bloga na Joomli, który dziś ma kilka tysięcy artykułów i sporo wejść. Jak widać, każdego systemu da się nauczyć, a Joomla trudna nie jest.

Rynek CMS zdominowany jest przez WordPress, który po części swoją popularność zawdzięcza obszernemu repozytorium bezpłatnych motywów i wtyczek. Jak wygląda dostępność darmowych rozwiązań w oparciu o Joomlę?

Joomla posiada również wiele bezpłatnych szablonów i wtyczek. Tak jak w przypadku WordPressa, wiele jest też płatnych i często użytkownicy sięgają ostatecznie po te płatne, żeby mieć wsparcie i dostęp do dodatkowych funkcji. Wiele dodatków jest wręcz pisanych i pod Joomlę i pod WordPressa, np. Unite Slider czy Akeeba Backup.

Społeczność skupiona wokół CMS bywa niezwykle pomocna, szczególnie dla osób początkujących. Czy w przypadku Joomli również możemy liczyć na wsparcie innych użytkowników?

Jestem na facebookowych grupach dot. Joomli i WordPressa i muszę powiedzieć, że na obu szybko można uzyskać odpowiedź od społeczności na zadawane pytania. Sam wiele razy korzystałem z takiej pomocy, w miarę możliwości pomagam też odpisując innym. Joomla ma też polskie forum, które cały czas żyje.

Dodatkowo jest możliwość spotkania „na żywo” na lokalnych bezpłatnych spotkaniach społeczności i na ogólnopolskiej konferencji. Nawiązane kontakty pomagają potem w codziennej pracy przy stronach, jest się od kogo uczyć i komu pomagać. W chwili obecnej moje biuro regularnie odwiedza 2 kolegów, których bezpłatnie uczę pisania szablonów do Joomli, w godzinach mojej pracy.

Czym jest Joomla! User Group Poznań i dlaczego warto wziąć udział w tym wydarzeniu? 

JUG Poznań to lokalne spotkania społeczności Joomla w Poznaniu. Są zawsze darmowe, zwykle jest na nich ok 20-30 osób. Na całym świecie są podobne grupy, najbliższe nam to Szczecin, Jawor, Berlin, Warszawa.

Jako jeden z organizatorów staram się, by dobór tematów był zróżnicowany i nie dotyczący jedynie samej Joomli. Mieliśmy wykłady dotyczące np. hostingu, pozycjonowania, WCAG.

Na najbliższym kwietniowym spotkaniu poruszymy temat różnych graficznych PageBuilderów do Joomli, pokażemy jak pisze się dodatki do Joomli, ale także będzie jeden temat prawniczy związany z ochroną danych osobowych (RODO).

Czym zajmuje się firma Solmedia.pl?

Firma Solmedia zajmuje się przede wszystkim tworzeniem stron www. W tym roku świętuję formalne 10-lecie firmy. Oprócz tworzenia stron inne źródła przychodów to: przeróbka istniejących stron (upgrade Joomli, zmiana szablonu), dostosowanie stron do komórek, opieka nad stronami, utrzymanie domen i serwerów. I dziesiątki innych usług, jak pisanie dodatków, pozycjonowanie, newslettery…

Coraz więcej klientów interesuje się opieką nad stroną i decyduje się zamówić u mnie np. półroczny pakiet, z opcją przedłużenia o kolejne okresy. W ramach opieki czuwam nad bezpieczeństwem strony (przed hackerami i wirusami), wykonuję regularne backupy, upgraduję Joomlę i dodatki do najnowszych wersji, a także pomagam klientowi w sprawach, które mi zleca, w określonym wymiarze czasu. Takie zlecone prace mogą polegać np. na dodaniu artykułu, PDFa, sprawdzeniu czemu coś nie działa z mailami, itp. Tę usługę opracowałem pod zapotrzebowanie klientów i dla uproszczenia rozliczeń. Jeśli ktoś np. wysyłał mi 8 maili w miesiącu z drobnymi prośbami i każdą prośbę miałbym osobno rozliczać, to połowa czasu poszłaby na same rozliczenia, fakturowanie, itp. A tak zdecydowana większość klientów z góry wie ile zapłaci, co za to ma. I mają pewność, że można spokojnie zlecać mi zadania, które szybko wykonam bez dopłat.

Specjalizuję się w Joomli, ale tworzę też strony w WordPressie czy pod Shopera. Jednak wychodzę z założenia, że najlepiej się specjalizować, nie można znać się do końca na wszystkim. Dlatego też pozycjonuję się w internecie przede wszystkim na hasła związane z Joomlą.

Jak widzi Pan przyszłość Joomla?

Prace nad rozwojem Joomla gromadzą sporą społeczność profesjonalnych programistów na GitHubie, dba się bardzo o jakość kodu, szybko wychwytywane są błędy. Jest z góry określony cykl wypuszczania nowych wersji. Społeczność żyje i to bardzo dobry prognostyk na przyszłość.

Już trwają zaawansowane prace nad Joomlą 4.0 (obecna wersja to 3.8), ma mieć poprawionych wiele drobnych rzeczy na backendzie pod kątem przyjazności dla użytkownika. Proces instalacji będzie skrócony o jeden krok. Uważam, że Joomla będzie umacniać się na pozycji drugiego CMSa na świecie.

Osobiście wiążę swoją przyszłość z Joomlą na długie lata, patrząc po liczbie nowych klientów i zapytań dot. Joomli, jakie do mnie przychodzą.

Bardzo dziękuję!

Najbliższe wydarzenie Joomla! User Group odbędzie się już 7 kwietnia 2018 roku w Poznaniu, w centrum konferencyjnym Ogrodowa Conference Center przy ulicy Ogrodowej 12. Udział w spotkaniu jest bezpłatny, lecz konieczna jest wcześniejsza rejestracja. 

Dlaczego warto przyjść? 

Prócz wielu ciekawych informacji związanych z Joomlą, możecie liczyć także na niespodzianki, które przygotuje dla Was LH.pl 🙂 

Andrzej Bolewski

Ukończył informatykę ekonomiczną na SGH. Mambo poznał w 2005 roku, pod koniec studiów. Od początku kariery zawodowej zajmuje się stronami, od 2008 roku prowadzi firmę Solmedia.pl. Postawił setki stron na Joomli i ciągle mu mało. Stworzył ponad 450 haseł na Wikipedii. Współzałożyciel JUG Poznań.